Επικίνδυνη και αναπάντεχη συνέχεια στο κρατικό "δεν πληρώνω" προς τον όμιλο ΟΑΣΑ (ΟΣΥ - Λεωφορεία, ΣΤΑΣΥ - Μετρό, Ηλεκτρικός κ.α) επεφύλαξε η κυβέρνηση της Ν.Δ, ταυτόχρονα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τις αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας/Αττικής που ξεκίνησαν να υλοποιούνται με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου 161/22.08.2020.
Την ίδια ώρα που ο κος Μητσοτάκης ανακοίνωνε βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επενδύσεις στο σύστημα συγκοινωνιών, με το άρθρο 110 του νόμου 4714/2020 (31/07/2020) η κυβέρνηση επέφερε «ξαφνικό θάνατο» στις 4 ενεργές αγωγές του ΟΑΣΑ για οφειλές του δημοσίου προς τον οργανισμό που αφορούν μετακινήσεις ατόμων με πλήρη ή μερική απαλλαγή κομίστρου, διεκδικήσεις ύψους περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ σύμφωνα με εκτιμήσεις. Εντελώς αντισυνταγματικά, επέβαλε ότι «απαιτήσεις παρελθόντων ετών των φορέων παροχής συγκοινωνιακού έργου δεν αναζητούνται», χωρίς καμία πρόβλεψη για συμψηφισμό ποσών σε μελλοντικές πληρωμές ανάλογων υπηρεσιών (που το ίδιο άρθρο επαναδιατύπωσε) ή για συμψηφισμό με κάποια από τα έργα που πρόκειται να γίνουν.
Το ερώτημα δεν είναι αν πρέπει ή δεν πρέπει, να γίνουν επενδύσεις σε νέες υποδομές (λεωφορεία / συρμοί), να αξιοποιηθεί το ταμείο Ανάκαμψης ή να γίνουν νέες προσλήψεις μετά από τόσο καιρό. Σαφώς και χρειάζεται να γίνουν, ιδιαίτερα όταν υπεισέρχεται και η αντιμετώπιση του κορωνοϊού COVID-19, ακόμα κι αν υπάρχουν προβληματισμοί από διάφορες πλευρές για θέματα όπως ο χαλαρός έλεγχος του ΑΣΕΠ στη διαδικασία προσλήψεων, το leasing έναντι των επιδιορθώσεων, οι συμπράξεις και μάλιστα μόνο με τα ΚΤΕΛ κ.α.
Το ερώτημα είναι αν μπορεί ο ΟΑΣΑ να διαχειριστεί τα επιπλέον οικονομικά βάρη (μισθοδοσίας, leasing, συμπράξεων κ.α), όταν δεν μπορούσε να διαχειριστεί εκείνα που είχε συσσωρεύσει πριν τη δραματική μείωση του μεταφορικού έργου κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οικονομικά βάρη που είχαν μαζευτεί τα τελευταία 5 χρόνια, κυρίως λόγω του συστηματικού «δεν πληρώνω» του κράτους και της πολιτικής αβελτηρίας (άκαιρες μειώσεις κομίστρου, δωρεάν μετακινήσεις κ.α). Κακά τα ψέματα, το κράτος συνεχίζει να υποχρηματοδοτεί τη λειτουργία των αστικών συγκοινωνιών, παρά το γεγονός ότι το κόστος τους σχεδόν ελαχιστοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Επίσης, τείνουμε να προσπερνάμε χωρίς μεγάλη σημασία, το γεγονός ότι οι μετοχές του ομίλου των αστικών συγκοινωνιών βρίσκονται στο υπερταμείο από την προηγούμενη κυβέρνηση Σύριζα (είναι η εκχώρηση της δημόσιας περιουσίας για 100 χρόνια… ). Η δυσχερής θέση του ΟΑΣΑ έχει ήδη εντοπιστεί στην 6η έκθεση αυξημένης εποπτείας της χώρας μας (στα πλαίσια του μνημονίου διαρκείας που διαδέχθηκε το τρίτο μνημόνιο…). Εφόσον λοιπόν τα χρηματοοικονομικά δεδομένα δεν είναι ορθολογικά, ανά πάσα στιγμή μπορεί να τεθεί ζήτημα βιωσιμότητας και να μπουν οι συγκοινωνίες σε νέες περιπέτειες που μπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους υπηρεσιών μέσα από ιδιωτικοποιήσεις.
Με την ευκαιρία λοιπόν της συζήτησης που θα γίνει στη βουλή όταν έρθει η ΠΝΠ προς κύρωση, η κυβέρνηση οφείλει να εξηγήσει γιατί σβήνει τα προηγούμενα χρέη της προς τον ΟΑΣΑ αντί να τα συμψηφίσει ρητά, ως εγγύηση της εύρυθμης λειτουργίας του και της μελλοντικής χρηματοδότησης του. Επίσης, οφείλει επιτέλους να μιλήσει καθαρά για το σχέδιο της σε ότι αφορά τις συγκοινωνίες: Θα αφήσει τον όμιλο ΟΑΣΑ στο υπερταμείο ή θα δρομολογήσει την αποχώρηση του; Θα συνεχίσει στο πνεύμα του νόμου 3920/2011 (ΠΑΣΟΚ) που έβαλε τον οργανισμό σε τροχιά εξυγίανσης ή έχει άλλες προτεραιότητες; Η οικονομική αβεβαιότητα και η ασάφεια των προθέσεων, συντηρούν μια τελματώδη κατάσταση που απαξιώνει τις δημόσιες επενδύσεις στις συγκοινωνίες και την ποιότητα εξυπηρέτησης του επιβάτη.