Με αφορμή τις πρόσφατες εκλογές στη γειτονική μας χώρα, πιστεύω ότι είναι καθήκον μας εδώ στην Ελλάδα να συνειδητοποιήσουμε την προβληματική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ελληνική μειονότητα της Αλβανίας.
Η μικρότερη εκπροσώπηση από ποτέ στο κοινοβούλιο (2 έδρες), δεν είναι από μόνη της το μελανό σημείο. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι αυτή προέκυψε ως αποτέλεσμα μιας περιόδου επιδείνωσης της ποιότητας ζωής και των δικαιωμάτων της, επιδείνωσης που η μειονότητα αντιμετώπισε χωρίς την εμφανή και κυρίως αποτελεσματική, υποστήριξη των ελληνικών κυβερνήσεων.
Ενδεικτικά τα τελευταία χρόνια μπορούμε να αναφέρουμε τη δήμευση περιουσιών στη Χειμάρρα με το πρόσχημα της τουριστικής αξιοποίησης, την κατεδάφιση ιερού ναού, τις διώξεις και πιέσεις μελών της μειονότητας με αφορμή θρησκευτικές και γλωσσικές εκδηλώσεις τους, το θάνατο του Κωνσταντίνου Κατσίφα και τη μετέπειτα κωλυσιεργία για τη διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες έγινε κ.α.
Όλα αυτά προστέθηκαν στα άλυτα και χρόνια προβλήματα που έχει η μειονότητα και που έχουν να κάνουν με τις υποβαθμισμένες υποδομές των περιοχών που κατοικούν, με τα εμπόδια στην ορθή απογραφή των μελών της, με την μη απόδοση περιουσιακών στοιχείων που είχαν κατασχεθεί πριν το 1992, με τον περιορισμό των δικαιωμάτων της σε συγκεκριμένες «μειονοτικές ζώνες» και πολλά άλλα.
Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε την αυξανόμενη «οθωμανοποίηση» της χώρας καθώς και τη γενικότερη κακή κατάσταση του κράτους δικαίου (εκτεταμένη διαφθορά και ανομία - προβλήματα στους θεσμούς), είναι φανερό πως έχει διαμορφωθεί ένα εχθρικό περιβάλλον που απωθεί τους ‘Έλληνες της Βόρειας Ηπείρου μακριά από τις πατρογονικές τους εστίες.
Αν δεν θέλουμε σε 20-30 χρόνια να δούμε μια συρρίκνωση ανάλογη με εκείνη των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, νομίζω είναι ανάγκη από σήμερα να αποκτήσουμε μια πιο ενεργητική πολιτική. Ναι, είναι σημαντικό να παραπεμφθούν οι διαφορές μας σε ΑΟΖ – υφαλοκρηπίδα σε διεθνές δικαστήριο (μια που η Αλβανία υπαναχώρησε στη συμφωνία που είχε συνάψει με την Ελλάδα), όμως η προστασία των δικαιωμάτων της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας οφείλει να είναι το μέγιστο ενδιαφέρον μας.
Μπροστά μας έχουμε λοιπόν την έναρξη της πορείας της Αλβανίας προς την Ε.Ε μια διαδρομή που η Ελλάδα έχει ξεκάθαρα υποστηρίξει όλα αυτά τα χρόνια και ευελπιστεί στην ολοκλήρωση της. Οι υποχρεώσεις που πρέπει να ικανοποιήσει η Αλβανία για να πετύχει την ένταξη της, μεταξύ των οποίων είναι η εφαρμογή στην πράξη του Νόμου Περί Προστασίας των Εθνικών Μειονοτήτων που ενώ θεσπίστηκε απ’ το 2017 παραμένει ανενεργός, είναι σαφέστατα ένα θετικό πλαίσιο.
Αυτό το πλαίσιο όμως θα αποδώσει τα μέγιστα, μόνο εάν συνδυαστεί με ξεκάθαρα και επαναλαμβανόμενα μηνύματα ότι τα δικαιώματα της Ελληνικής Μειονότητας στην Αλβανία του 21ου αιώνα θα πρέπει να είναι απολύτως σεβαστά είτε προσχωρήσει, είτε δεν προσχωρήσει τελικά η χώρα αυτή στην Ευρωπαϊκή Ένωση.